Ο Αγιος Γρηγόριος στην Νέα Καρβάλη Καβάλας

η Νέα Καρβάλη απο ψηλά

Πριν λίγο καιρό με όσους μιλάμε μέσω instagram  αναφέρθηκα στην Νέα Καρβάλη Καβάλας..Για όσους δεν έχουμε επικοινωνία εκεί θα ξαναπώ μερικά πράγματα (μην λέτε ότι μιλώ μόνο για την Θράκη!!!χιχι )

παραδοσιακή φορεσιά

Ίσως πολλοί να γνωρίζουν το μέρος από τους περίφημους κουραμπιέδες Νέας Καρβάλης..μια συνταγή πολύ παλιά που έφεραν οι πρόσφυγες μαζί τους. Η Καρβάλη, είναι μία Κωμόπολη μόλις 12 χιλ. από την πόλη της Καβάλας και αποτελεί συνέχεια της παλαιάς Καππαδοκικής Καρβάλης ή Γκέλβερι στα Τούρκικα (σήμερα ονομάζεται  Güzelyurt). 

το Ακόντισμα

Αρχικά οι πρόσφυγες του ‘22 έμειναν κάτω από αντίξοες συνθήκες σε σκηνές βόρεια του σημερινού οικισμού στην περιοχή Τσινάρ Ντερέ (σημερινό χωριό Λεύκη) ερείπια ενός παλαιού Οικισμού. Η περιοχή έχει μεγάλη ιστορία… στη ρωμαϊκή εποχή το Ακόντισμα (τοποθεσια) ήταν ένας από τους βασικούς σταθμούς της αρχαίας Εγνατίας Οδού, γι’ αυτό και εδώ υπήρχε φρούριο. Επί Τουρκοκρατίας στον ίδιο λόφο κτίστηκε το χωριουδάκι που το λέγαν Τσιρπιντί Τσινάρ. Ισοπεδώθηκε από τους Βούλγαρους στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα απομεινάρια του τα βρήκαν οι πρόσφυγες από την Καππαδοκική Καρβάλη και από εδώ πήραν υλικά, πέτρες, κεραμίδια και ξύλα για να χτίσουν το δικό τους χωριό, τη Νέα Καρβάλη πάνω στην ακροθαλασσιά. Στη σημερινή Νέα Καρβάλη εγκαταστάθηκαν περίπου 1926.

Οι πρόσφυγες όμως μαζί τους εκτός από τα ήθη και έθιμα τους  έφεραν μαζί τους και τους Αγίους τους! Από την Παλιά Καρβάλη με κίνδυνο την ζωή τους μετέφεραν  το σκήνωμα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου έναν από τους σημαντικότερους Πατέρες της εκκλησίας μας και έκτισαν τον ομώνυμο ναό ίδιο με αυτό των χαμένων Πατρίδων τους.

η παλαιά εκκλησιά στην Καππαδοκία

Η επέτειος μνήμη του Μεγάλου Πατρός και Ιεράρχου της Εκκλησίας, Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, αποτελεί κάθε χρόνο ένα ξεχωριστό γεγονός για τους χριστιανούς της Καβάλας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ευλαβικοί προσκυνητές έρχονται από κάθε μέρος στον δικό τους Άγιο, αντιμετωπίζοντας πολλές φορές δύσκολες καιρικές συνθήκες και διανύοντας μεγάλες  χιλιομετρικές αποστάσεις, στο ιερό Προσκύνημα της Νέας Καρβάλης.

Η παράδοση λέει ότι αυτή την μέρα οι πιστοί είτε για να εκπληρώσουν κάποιο τάμα είτε για την ευλογία περπατούν για να φτάσουν στο χώρο προσκυνήματος αρκετά χιλιόμετρα πολλές φορές. Αυτή είναι μια παράδοση που χάνετε στα βάθη των αιώνων και αφορά όλους τους Αγίους αφού τα πολύ παλιά χρόνια που δεν υπήρχε μεταφορικό μέσω ο κόσμος περπατούσε μερόνυχτα για να προσκυνήσει.

η νέα εκκλησία

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (329 – 25 Ιανουαρίου 390), γνωστός και ως Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και Γρηγόριος της Ναζιανζού, ήταν Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τον 4ο αιώνα μ.Χ. Θεωρείται ευρέως ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας. Κατάφερε να συνδυάσει τον Ελληνισμό με την πρώτη εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ο Γρηγόριος είχε σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση της Τριαδικής θεολογίας τόσο μεταξύ των ελληνόφωνων και λατινοφώνων θεολόγων και έγινε γνωστός ως «Τριαδικός Θεολόγος».. 

Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε στο χωριό Αριανζός κοντά στη Ναζιανζό της νοτιοδυτικής Καππαδοκίας. Οι γονείς του, Γρηγόριος ο Πρεσβύτερος και Νόννα, ήταν πλούσιοι γαιοκτήμονες. Η Νόννα έστρεψε το σύζυγο της στο Χριστιανισμό, ο οποίος βαπτίστηκε το 325 μ.Χ, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 328 ή 329 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ναζιανζού. Ο νεαρός Γρηγόριος και ο αδερφός του, Καισάριος Ναζιανζηνός, τον πρώτο καιρό ήταν μαθητές του θείου τους, Αμφιλόχιου. Ο Γρηγόριος σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στη Ναζιανζό, στην Καισάρεια, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα. Στην Αθήνα έγινε φίλος με δύο αδέρφια, το Βασίλειο και τον Ιωάννη.

Ο Γρηγόριος είναι άγιος και της Ανατολικής και της Δυτικής Χριστιανικής Εκκλησίας. Στη Ρωμαϊκή Καθολική Εκκλησία θεωρείται ως ένας από τους Δασκάλους της Εκκλησίας - στην Ανατολική Ορθόδοξη και στη Δυτική Καθολική Εκκλησία είναι γνωστός ως ένας από τους Τρεις Ιεράρχες, μαζί με το Βασίλειο τον Μέγα και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο.

Ο Άγιος Γρηγόριος, όπως προαναφέρθηκε, γεννήθηκε και έζησε μεγάλο μέρος τού βίου του στην περιοχή τής Καππαδοκίας. Εκεί, όταν απεβίωσε στο χωριό Γκέλβερι , κτίσθηκε προς τιμήν του, από μετανάστες τού Γκέλβερι, Ορθόδοξη Χριστιανική εκκλησία. Το καμπαναριό της εκκλησίας δώρισαν κάτοικοι της Οδησσού, και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της το έκανε δώρο στην εκκλησία ο Τσάρος Νικόλαος Α΄.  Εκεί φυλασσόταν στο χωριό Γκέλβερι από το 390 μ.Χ. το Ιερό σκήνωμα τού Αγίου, μαζί και τα άγια λείψανα τού πατέρα του Γρηγορίου Μητροπολίτου Ναζιανζού, ως το 1923-1924.

Μετά τον θάνατο του, ο Άγιος Γρηγόριος τάφηκε στη Ναζιανζό. Τα λείψανα του μεταφέρθηκαν, το 950, στην Εκκλησία των Άγιων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη.  Ένα μέρος των λειψάνων ελήφθησαν από την Κωνσταντινούπολη από τους Σταυροφόρους κατά τη διάρκεια της Δ' Σταυροφορίας, το 1204, και μεταφέρθηκαν στη Ρώμη. Στις 27 Νοεμβρίου 2004, τα λείψανα του Γρηγορίου και του Ιωάννη Χρυσόστομου επιστράφηκαν στην Κωνσταντινούπολη .

το κομμάτι του τιμίου σταυρού

Εκείνα τα δυσοίωνα χρόνια τής Μικρασιατικής καταστροφής, με την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι ξεριζωμένοι Γκελβεριώτες έσωσαν από τον Ναό τους όλα τα τιμαλφή, όμορφες εικόνες, ασημένια καντήλια, και τα Άγια λείψανα των Αγίων και τα μετέφεραν με καράβι στην νέα τους πατρίδα, στην Ελλάδα στην περιοχή τής Καβάλας, στη Νέα Καρβάλη.

το σκήνωμα

Ο ομώνυμος Ναός είναι τρισυπόστατος και πανηγυρίζει στις 25 Ιανουαρίου του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, στις 14 Σεπτεμβρίου της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού και στις 27 Ιουλίου του Αγίου Παντελεήμονος.  Αρχιτεκτονικά είναι σταυροειδής με τρούλο και δύο κωδωνοστάσια. Ένα δεύτερο κειμήλιο που υπάρχει είναι ο Τίμιος Σταυρός όπου είναι ενσωματωμένο και τεμάχιο από το Τίμιο Ξύλο του Κυρίου.

Η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται στις 25 Ιανουαρίου καθώς και στις 30 Ιανουαρίου των τριών Ιεραεχών (μαζί με τους φίλους του Βασίλειο και Ιωάννη) κάνοντας μεγάλο πανηγύρι με παραδοσιακούς χορούς, γλέντι προσφέροντας τσουρεκι με την παλαιά δική τους συνταγή.

Οι Καππαδόκες όμως έφεραν μαζί και τα λείψανα του Αγίου Μάμα και φυλάσσονται μέχρι και σήμερα στο παρεκκλήσι..αλλά για αυτό θα πούμε άλλη φορά..

Υ.Γ. οι φωτογραφίες είναι απο το google μιας και οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν και οι δικές μου βγήκαν θεοσκότεινες...

τα φιλιά μου...